Aktinidija – kivi ili kineska ribizla, novija je voćna vrsta koja se počela širiti kod nas. Ima visoku biološku vrednost.
Bogata je belančevinama i mineralnim materijama, tako da sadrži šest puta više vitamina C nego limun. Ekološki su uslovi za njen uzgoj slični kao i za vinovu lozu, a najbolje uspeva u područjima s blagom zimom. Jedino je osetljiva na jake vetrove, jer strujanja suše zemlju, lome mlade izboje i kidaju lišće.
Za podizanje zasada aktinidije zemljište se sprema na isti način kao i za vinograde i voćnjake. Za veće površine mora se prethodno obaviti rigolovanje, a za usamljena i pojedinačna stabla dovoljne su i rupe.
Sadnja se obavlja u jesen ili rano proleće, u manje rupe u koje se pre stavi 4 – 5 kg zrelog stajskog đubriva, zatim se vrati zemlja, dobro nagazi i zalije vodom. Nakon sadnje mladice se prikraćuju.
Aktinidije se uzgajaju uz pritku, u špaliru, ili po sistemu pergola kosog i ravnog krova. Za špalirski uzgoj koji se najčešće primjenjuje – razmaci su sadnje 4 – 5 metara red od reda, a 6 – 7 metara unutar reda. Zavisno o ovim razmacima za jedan hektar treba 285 – 416 sadnica.
U jednom redu na svake tri sadnice sa ženskim mora doći po jedna sadnica s muškim cvetovima, radi sigurnijeg oprašivanja. Među ženskim sortama najpoznatija je Hayward.
Ima veoma krupne plodove (15 – 20 dkg) dobro podnosi transport i lako se čuva u hladnjačama. Plod je lepog ukusa, s aromom kao jagoda ili ananas. U ovoj su grupi još i sorte Abbon, Bruno, Monty Greant Double, Allison i Greensil.
Od muških vodeća je sorta Tumori. Cveta u isto vreme kada i Hayward. Dobre su i sorte Matva, Klon M1 i M 2, Chico – Mele.
Aktinidija je višegodišnja biljka, čiji je vek do 40 godina, a stupa u rod već u trećoj godini. Rodne su prošlogodišnje mladice i rezidba je slična vinovoj lozi. Na starijim se biljkama vrši rezidba radi podmlađivanja, vodeći računa o tome da se stablo previše ne opterećuje obnovljenim mladicama. U toku zimske rezidbe vrši se skraćivanje svih izboja na 3 – 4 pupoljka, iz kojih se u narednoj vegetaciji stvaraju rodni elementi.
Leti se novi izboji režu na 8 – 10 pupoljaka.
Pojedinačna i usamljena stabla se uzgajaju uz kolac, na većim površinama i kod čistog uzgoja podiže se armatura, kao i kod vinograda.
Stubovi se postavljaju na razmake 5 – 7 m po dužini redova, prva žica na 95 – 100 cm, a druga 190 – 200 cm iznad zemlje.
(Moje selo)
