Već sredinom avgusta ove godine gotovo sa svih stabala šljiva koje uzgajamo bez primene hemikalija za zaštitu bilja uz okućnice i vikendice prevremeno je opalo lišće, a glavni uzrok tome je epidemijsko širenje gljivičnih bolesti, među kojima su najčešće rđa (Transchelia) i narandžasta pegavost ili plamenjača (Polystigma).
Obično je uz okućnice i vikendice šljiva česta voćna vrsta koja se za vlastite potrebe domaćinstva uzgaja bez posebnih agrotehničkih mera, ne orezuje se redovno, ne obavlja se đubrenje, niti suzbijaju ekonomski štetni organizmi i uzročnici bolesti. U takvim uslovima šljive neredovno rode, pa se plodovi se prosečno beru tek dva puta u pet sezona.
Gljivične bolesti šljive redovno se javljaju svake godine, ali u različitom intenzitetu, što najviše zavisi od kiše i kišnih dana. Najčešće su palež cveta i mladica, trulež ploda (Monilinia spp.), šupljikavost lišća (Stigmina), rđa (Transchelia) i plamenjača ili narandžasta pegavost (Polystigma). Ovog leta zdravstvenim pregledima potvrđena je dominantna pojava rđe u odnosu na narandžastu pegavost ili plamenjaču lišća šljiva. Rđa šljive je opšte raširena bolest širom sveta. Vrlo retko napada plodove, a poznato je da ovu bolest često primetimo u kišnim sezonama, naročito u ravničarskim krajevima uz reke. Kod jačih zaraza zbog manje lisne površine plodovi ostaju sitniji, s manje šećera i smanjene tržišne vrednosti. Ako lišće ranije otpada, voćke mogu prolistati i procvetati već u jesen, pa naredne godine nema roda (uzrok naizmenične rodnosti).
Rđa se na gornjoj strani lišća prepoznaje po pojavi sitnih pega žućkaste boje, promera svega 1-2 mm.). Kad se na većoj površinu lista razviju mnogobrojne hlorotične pege, lišće požuti i otpada. Uslovi za razvoj rđe šljiva su kišno i toplo vreme u maju i junu. Prve simptome rđe šljiva primećujemo obično sredinom juna (dva meseca nakon cvteanja), a letnja toplina i dugotrajna vlaga na lišću utiču na brz razvoj na osetljivim a nezaštićenim sortama. Na lisnu rđu su manje osetljive sorte Stanley, kalifornijsko čudo i Ruth gerstetter.
Narandžasta pegavosti ili plamenjača nije opšteraširena bolest šljiva kao rđa, već se uglavnom pojavljuje u jugoistočnom delu Evrope (Hrvatska, Mađarska, Srbija, Bugarska), dok u Severnoj Americi nije poznata. Na narandžastu pegavost je naročito osetljiva požegača, zatim čačanska najbolja, čačanska lepotica i dr. Kod jačih zaraza lišće na šljivama ima mnogo narandžastih pega, pa krošnja izgleda kao “plamenom ožegla”: Simptomi narandžaste pegavosti se obično pojave pre rđe, a obe bolesti šljive uzrokuju prevremeno otpadanje jače zaraženog lišća sa istim negativnim posledicama.
Osnovna hemijska zaštita se obavlja posle završetka cvetanja, kada je i najviše infekcija. Neophodna su dva prskanja. Prvo na kraju cvetanja, a drugo mesec posle prvog. Od fungicida, koriste se Dithane, Mankozeb, Kaptan, Mikol, Rubigan…
(Novosti)
